Người ta nhận thấy những gợi ý dưới đây hữu ích trong việc ngăn chặn một số kiểu hành vi và đảm bảo một môi trường an toàn hơn cho trẻ. Các gợi ý này đề cập từ việc sử dụng khoá an ninh hay hạn chế ai đó được vào đâu đó cho đến việc gắn tên các vật và khu vực chức năng trong nhà bằng ảnh hoặc biểu tượng để trợ giúp cho giao tiếp của trẻ.
Sau khi xác định tất cả các rủi ro nguy hiểm trong nhà, hãy phân loại các phòng thành ba nhóm sau đây:
1. An toàn.
2. Cần sửa đổi.
3. Không được phép vào.
Phòng an toàn là những phòng trẻ có thể ở đó mà hầu như không có ảnh hưởng đến sự an toàn của trẻ.
Phòng cần sửa đổi là những phòng có nội thất cần thay thế hoặc loại bỏ, ổ điện cần bịt kín, hoặc cần khoá các cửa và các ngăn tủ.
Phòng không được phép vào là phòng có những đồ vật có thể gây hại đến trẻ, nhưng không dễ sửa đổi. Ví dụ: người ta đã từng biết có những trẻ tự kỷ đã bị thương khi trèo vào trong máy rửa bát hay máy sấy khô. Nếu gia đình có phòng giặt, khoá phòng thì dễ hơn là thiết kế ra cách chặn trẻ đến gần máy giặt và máy sấy. Với tầng hầm có nhiều dụng cụ điện hoặc dụng cụ sơn, vẽ cũng vậy.
Sửa sang lại những khu vực quan trọng nhất trước. Không phải phụ huynh nào cũng có thể chịu được chi phí làm lại toàn bộ phần an toàn trong nhà. Bởi vậy, cha mẹ cần xác định đâu là nơi con mình ở đó hầu hết thời gian và tập trung gia cố những khu vực này trước. Ví dụ, phòng ngủ của trẻ, phòng tắm, phòng làm việc, phòng bếp, và sân sau đều là những nơi phù hợp để bắt đầu bởi đây đều là những khu vực tương tác chủ yếu của nhiều trẻ tự kỷ.
Lựa chọn đồ nội thất phù hợp. Trẻ tự kỷ có thể bị thương do đồ đạc trong nhà. Chúng thích nhảy và leo trèo, nhảy từ đồ vật này sang đồ vật khác. Bởi vậy, những chiếc tủ cao có thể có nguy cơ làm trẻ ngã và bị thương, các bàn cà phê có mặt thuỷ tinh có thể bị vỡ, những mép bàn sắc, nhọn có thể gây xước, sẹo cho trẻ. Đồ nội thất có thể gây nguy hiểm tức thì cho trẻ cần phải được loại bỏ khỏi các phòng. Khi chọn đồ nội thất mới cho căn phòng mà trẻ tự kỷ sẽ dành nhiều thời gian nhất ở đó (ví dụ phòng ngủ, phòng chơi), hãy tìm những chiếc ghế êm, và bền (ví dụ: ghế nhồi hạt đậu), bàn có cạnh tròn, giường thấp, giá sách có thể gắn chặt vào tường, v.v…
Sử dụng ổ khóa, hàng rào, cổng chắn chỗ cần thiết. Rất cần khoá cửa ra vào là nơi ra-vào ngôi nhà. Với những trẻ hay chạy mất hoặc ra khỏi nhà khi không có ai trông chừng, có khoá cửa có thể phòng trẻ đi mất. Khoá cả các cửa trong nhà và các ngăn tủ nơi trẻ không được phép tự ý mở, ví dụ như tủ đựng thuốc và các chất tẩy rửa.
Có thể sử dụng cửa gập để ngăn trẻ vào giếng trời cầu thang và các phòng khác. Hãy nhớ, những cửa này có thể phù hợp cho trẻ nhỏ mới biết đi, tuy nhiên khi trẻ lớn hơn và khỏe hơn, loại cửa có thể không còn là rào chắn hiệu quả nữa. Rào sân trước và sau có thể tạo ra một nơi vui chơi an toàn tại nhà cho trẻ. Nếu gia đình có bể bơi, hãy che phủ bể bơi và khóa chặt. Gia cố cho các cửa sổ. Nếu trẻ thích leo trèo ra khỏi cửa sổ, hãy khoá cửa sổ lại. Các cửa hàng gia dụng có bán loại khóa đặc biệt chỉ để phục vụ mục đích này. Nếu trẻ làm vỡ kính hoặc đập cửa sổ, hãy thay thế kính bằng thuỷ tinh hữu cơ (plexiglass) nhằm ngăn ngừa thương tích. Một số phụ huynh còn phải đặt các bảng gỗ che cửa sổ để trẻ không bị thương hay bỏ trốn.
Sử dụng báo động khi cần thiết. Một số trẻ tự kỷ có vẻ thích bỏ trốn khỏi nhà khi không ai để ý. Chúng chuồn ra ngoài cửa hoặc cửa sổ và thậm chỉ mở khóa khi chúng lớn hơn. Lắp đặt hệ thống báo động ở các cửa ra vào và cửa sổ có thể cảnh báo cha mẹ những khi trẻ có ý định bỏ trốn. Không cần phải dùng những hệ thống an ninh tích hợp đắt tiền. Các cửa hàng đồ điện gần nhà bạn đều bán các loại chuông báo động giá cả hợp lý, rất hiệu quả đối với cửa ra vào và cửa sổ trong gia đình. Hãy làm cho các ổ điện và thiết bị điện an toàn. Bịt kín hoặc cất các ổ cắm điện và không cho trẻ đến gần các thiết bị điện. Sử dụng tay nắm bọc nhựa ở cửa ra vào, vòi nước, lò nướng, và chỗ đốt lò. Đảm bảo các dây điện cho các thiết bị điện tử được giấu kĩ, trẻ không thể chơi, cắn hoặc cắt dây điện. Các vật nặng như TV, VCR hoặc máy tính không nên để trên cao, bởi trẻ có thể kéo đồ vật rơi xuống người trẻ.
Khóa các vật dụng nguy hiểm. Đảm bảo rằng các chất độc hại được cất trong ngăn tủ có khoá. Các chất này bao gồm chất tẩy rửa, hóa chất ăn da, nước cọ rửa, thuốc trừ sâu, thuốc men hoặc các vật dụng nhỏ mà trẻ có thể nhai, gặm. Những vật dụng sắc hay đồ dùng nhà bếp phải được khoá lại riêng (nếu được) hoặc để ngoài tầm nhìn và tầm với dễ dàng của trẻ, nếu thường xuyên sử dụng. Thay vì để những vật này rải rác khắp nhà, ở những nơi tiện làm việc nhà có dùng đến chúng, sẽ an toàn hơn nếu tập trung chúng vào một chỗ, như tủ hoặc ngăn tủ có khoá an toàn. Đối với các đồ dùng như dao, kéo sắc, có thể khóa mọi tủ và ngăn kéo nhà bếp.
Chú ý đến an toàn hỏa hoạn. Cần để bật lửa và diêm ngoài tầm với của trẻ hoặc khóa lại. Phủ kín nút bật bếp ga, lò nướng để trẻ không thể tự bật tắt được. Luôn luôn theo dõi trẻ sát sao khi có người bật bếp hoặc khi có thịt nướng đặt trực tiếp trên lửa. Nhiều đồn cứu hoả có cung cấp các miếng decal giúp lính cứu hỏa tìm ra chỗ của trẻ khi hỏa hoạn (thường gọi tot finder) cho cửa sổ phòng ngủ của trẻ. Thiết bị này rất giá trị khi có hỏa hoạn, giúp lính cứu hỏa định vị được phòng ngủ của trẻ nhanh chóng. Mặc dù rất khó dạy trẻ tự kỷ hay trẻ rối loạn phát triển lan tỏa hiểu về sự nguy hiểm của lửa, chúng ta có thể dạy trẻ nên xử sự sao để an toàn khi có hỏa hoạn.
Hãy cẩn thận với các vũ khí trong nhà. Trẻ tự kỷ chưa sẵn sàng học an toàn sử dụng súng. Không được để súng ở giá đầu giường, trên nóc tủ, và những chỗ tương tự… tất cả các vũ khí đều phải được khoá trong két đựng súng, không để trẻ nhìn thấy và tiếp cận được.
Cân nhắc các phương án nhận dạng. Trẻ tự kỷ có xu hướng thích đi lang thang, tụt lại sau cả nhóm, đi lạc, và đôi khi là trốn khỏi nhà. Nếu con bạn có hỗ trợ nhận dạng tốt, mọi người sẽ dễ giúp trẻ trở về nhà hơn. Điều này đặc biệt đúng nếu trẻ của bạn không biết giao tiếp hiệu quả. Nếu trẻ chịu đeo vòng tay hay vòng cổ y tế nhận dạng, hãy sắm cho trẻ một cái (bạn có thể tìm mua loại vòng này ở các hiệu thuốc hoặc đặt mua qua mạng). Tuy nhiên, hầu hết trẻ tự kỷ đều không thích đeo trang sức, bởi vậy giải pháp tốt nhì là dùng loại nhãn mác gắn bằng bàn là lên quần/áo của trẻ. Một số trẻ ta có thể dạy mang theo thẻ thông tin trong ví, túi, ba lô. Nên dạy trẻ cách trình thẻ thông tin cá nhân khi người lớn hỏi.
Nguồn: Sách 100 Câu Hỏi Của Cha Mẹ Nuôi Con Tự Kỷ (100 Questions and Answers About Autism: Expert Advice from a Physician/Parent/Caregiver) – Campion Quinn.
Mời bạn tham gia Group Thắp đèn xanh – Đồng hành cùng trẻ Tự kỷ để thảo luận, chia sẻ và đồng hành cùng các trẻ Tự kỷ nhé!