CHẾ ĐỘ ĂN KHÔNG GLUTEN-KHÔNG CASEIN DÀNH CHO TRẺ RLPTK
Chế độ ăn không gluten-không casein đã trở thành một lựa chọn phổ biến cho trẻ em và người lớn có RLPTK (Rối loạn phát triển ngôn ngữ và giao tiếp). Chế độ này đòi hỏi loại bỏ hoàn toàn hai thành phần quan trọng: gluten và casein, khỏi chế độ ăn hàng ngày. Hãy cùng tìm hiểu về lợi ích và cách thực hiện chế độ ăn không gluten-không casein cho trẻ RLPTK.
Theo Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ, có 01 trong 1.000 trẻ em bị ảnh hưởng bởi chứng tự kỷ, mặc dù con số chính xác và phân loại chứng tự kỷ vẫn còn tiếp tục thống kê và nghiên cứu. Dinh dưỡng là một trong những cách can thiệp tích cực để giúp quản hành vi- triệu chứng của trẻ RLPTT, chế độ ăn GFCF (gluten-free, casein-free diet) là một trong những biện pháp can thiệp chế độ ăn uống phổ biến nhất dành cho những trẻ mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ (ASD).
Gluten
Tác hại
Gluten có thể gây nên tình trạng viêm nếu ăn quá nhiều. Cơ thể của trẻ nhỏ có thể sinh ra kháng thể với gluten, vì thế khi dung nạp lượng chất này sẽ làm gia tăng khả năng viêm não, dẫn đến một số triệu chứng nguy hiểm như mất trí nhớ, buồn nôn, lú lẫn,…
Tác động đến hệ tiêu hóa: Gluten có thể gây ra vấn đề tiêu hóa, đặc biệt đối với trẻ RLPTK. Họ có thể gặp khó khăn trong việc tiêu hóa gluten, dẫn đến triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy, hoặc táo bón. Điều này có thể làm giảm sự thoải mái và tập trung của trẻ.
Gây kích thích hệ thần kinh: Một số trẻ RLPTK có thể bị kích thích hệ thần kinh bởi gluten. Điều này có thể gây ra sự không ổn định trong hành vi và tư duy. Trẻ có thể trở nên không kiểm soát và có khó khăn trong việc tương tác xã hội.
Triệu chứng tăng cường RLPTK: Gluten cũng có thể làm tăng lên các triệu chứng RLPTK. Trẻ RLPTK đã có sẵn các khó khăn về giao tiếp và tương tác xã hội, và gluten có thể làm cho những khó khăn này trở nên nghiêm trọng hơn.
Ngăn cản tương tác xã hội: Gluten có thể ảnh hưởng đến khả năng tương tác xã hội của trẻ RLPTK. Họ có thể trở nên tách biệt và không muốn tương tác với người khác, gây ra khó khăn trong việc xây dựng mối quan hệ xã hội.
Chế độ ăn Gluten Free
Chế độ ăn gluten free đòi hỏi phải chú ý cẩn thận đến cả thành phần thực phẩm và hàm lượng dinh dưỡng của chúng.
Những thực phẩm không chứa gluten có thể thay thế
- Có nhiều loại thực phẩm tự nhiên không chứa gluten có thể là một phần của chế độ ăn lành mạnh như: Hoa, quả, đậu, các loại hạt,..
- Các dạng thực phẩm chưa qua chế biến: Trứng, thịt nạc, thịt chưa qua chế biến, cá và gia cầm.
- Hầu hết các sản phẩm sữa ít béo, sữa hạt, sữa thực vật hữu cơ,…
- Các loại ngũ cốc, tinh bột hoặc bột mịn: Rau dền, bột dong, ngô và bột ngô, bột không có gluten (gạo, đậu nành, ngô, khoai tây, đậu), cháo ngô, kê, quino, gạo, miến, đậu nành, bột sắn.
Chú ý những thực phẩm chứa nhiều gluten
Tránh tất cả các loại thực phẩm và đồ uống từ lúa mì, lúa mạch, lúa đen, triticale (lai giữa lúa mì và lúa mạch đen), yến mạch. Yến mạch không có gluten tự nhiên, nhưng chúng lại có thể bị nhiễm vào trong quá trình sản xuất cùng với lúa mì, lúa mạch hoặc lúa mạch đen.
Casein
Tác hại
Casein là một loại protein có từ sữa, khi chúng tiếp xúc với acid dạ dày sẽ làm sản sinh ra exorphin. Chất này sẽ bám chặt vào hệ thần kinh và gây nên nhiều hậu quả nghiêm trọng. Trong nhiều nghiên cứu đối với trẻ bị tự kỷ, các chuyên gia cho biết rằng, khi trẻ dần được loại bỏ sữa và những thực phẩm từ sữa ra khỏi chế độ ăn hàng ngày sẽ giúp trẻ dần cải thiện khả năng ngôn ngữ, trẻ nói được nhiều hơn, hạn chế các hành động bộc phát và một số vấn đề liên quan đến hệ tiêu hóa.
Một số thực phẩm có chứa Casein:
- Sữa và tất cả các loại sữa bao gồm sữa acidophilus, sữa tách bơ, sữa đặc, sữa khô, sữa dê, sữa nguyên chất, sữa tách béo, sữa ít béo, sữa mạch nha, sôcôla sữa, sữa bột hoặc chất rắn.
- Các sản phẩm từ sữa như bơ, hương liệu bơ hoặc hương bơ nhân tạo, dầu bơ, ghee, caseinat, phô mai, phô mai tươi, kem, kem chua hoặc chất rắn dạng kem, sữa chua , lactose,…
- Các chế phẩm như sữa trứng, kem, bánh pudding, sữa lắc hoặc sinh tố có sữa, nước trái cây, đồ ngọt hoặc món tráng miệng sử dụng sữa hoặc chất rắn từ sữa, sôcôla sữa.
Một số thực phẩm có thể chứa Casein:
Đối với một số loại thực phẩm, cần phải kiểm tra nhãn để biết không chứa casein (CF) trước khi mua hoặc tiêu thụ chúng. Nếu thông tin của sản phẩm không được đề cập rõ ràng, cha mẹ nên kiểm tra với công ty sản xuất để biết thông tin dinh dưỡng chi tiết.
- Các chất tạo hương như hương đường nâu, hương kem, hương caramel, hương dừa, hương socola tự nhiên.
- Thực phẩm ăn liền như xúc xích, thịt hộp, xúc xích và các sản phẩm tương tự.
Chế độ ăn uống không có casein có thể thoải mái bao gồm:
- Tất cả các loại trái cây và rau củ, được nấu chín mà không sử dụng sữa và các sản phẩm từ sữa.
- Cá, trứng, gà và thịt.
- Các loại sữa thay thế như sữa hạnh nhân, sữa gạo, sữa đậu nành và sữa khoai tây.
- Các chất thay thế bơ như bơ thực vật không sữa, dầu thực vật, dầu ô liu, dầu hạt cải, dầu cây rum hoặc dầu hướng dương.
- Các loại ngũ cốc như gạo, quinoa, rau dền, tinh bột khoai tây, kê, đậu, hạt và bột hạt và bột lúa miến. Trẻ sơ sinh có thể được cho ngũ cốc gạo.
Kết luận
Tất cả trong tất cả, chế độ ăn không gluten-không casein không chỉ mang lại lợi ích cho sức khỏe của trẻ RLPTK mà còn là một bước quan trọng trong việc cải thiện chất lượng cuộc sống của họ. Việc đầu tư thời gian và nỗ lực để thực hiện chế độ ăn này có thể tạo ra những thay đổi tích cực trong hành vi, tâm trí và sức khỏe tổng thể của trẻ.
Nếu bạn đang xem xét việc áp dụng chế độ ăn GF/CF cho con mình, hãy nhớ rằng mỗi trẻ là một cá nhân độc đáo và cần sự quan tâm đặc biệt. Hãy thảo luận với chuyên gia y tế và chuyên gia dinh dưỡng để có kế hoạch thực hiện phù hợp nhất cho trường hợp của bạn. Chúng ta không chỉ đang cải thiện dinh dưỡng cho trẻ mà còn đang tạo ra cơ hội cho trẻ để phát triển và thăng tiến trong cuộc sống.